کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

Feel the nature of research
کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج) در سال ۱۳۷۹ به همت دانشجویان علاقمند به پژوهش شروع به کار کرد. این تشکل به منظور گسترش فرهنگ پژوهش در بین دانشجویان فعالیت می‌کند.

مطالعات کارآزمایی بالینی در علوم پزشکی اهمیت و جایگاه مهمی دارند و گذشته از اینکه نتایج حاصل از آنها شواهد بسیار مهمی در درمان بیماران فراهم می کند، نشانگر سطح بالای پیشرفت زیرساخت های تحقیقاتی در یک مجموعه علمی-تحقیقاتی در سطح اول، رشد فناوری های مرتبط با سلامت در سطح دوم و رسیدن به مرزهای دانش در علوم پزشکی می باشد (که به تفضیل به هرکدام از آنها در آینده خواهیم پرداخت).

طراحی و پیاده نمودن مطالعات کارآزمایی بالینی به صورت صحیح و اصولی (نه به صورت رایجی که هم اکنون به طور غالب در سطح دانشگاه های علوم پزشکی اجرا می شود) کار پرحجم، زمانگیر، دقیق و علمی است که قوانین و ظرافت های مخصوص به خود را دارد که پرداختن به آنها فرصت دیگری را می طلبد.

اما گاها در طراحی مطالعات کارآزمایی بالینی نکات ریزی وجود دارند که مورد توجه قرار  دادن آنها منجر به ارتقای قوت مطالعه انجام شده می شود و حتی برخی اوقات عدم رعایت این نکات موجب زیر سئوال رفتن مطالعه می شود.

به یاری خدا در این سلسله مطالب به این نکات ریز اشاره خواهیم نمود.

نکته اول: Run in period

Run in period به بازه زمانی گفته می شود که بیمار هیچ درمانی را دریافت نمی کند و پیش از شروع مطالعه کارآزمایی بالینی به اجرا درمی آید. داده هایی که در این دوره جمع آوری می شود چندان ارزشی ندارد اما ارزش این دوره در اینجاست که شرکت کنندگان فاقد صلاحیت و شرکت کنندگانی که چندان به الزامات مطالعه پایبند نیستند از مطالعه خارج می گردند.

از طرف دیگه اجرای این دوره پیش از شروع فاز اصلی مطالعه باعث می شود تا از ثابت بودن وضعیت شرکت کنندگان اطمینان پیدا کنیم و همچنین از وضعیت پایه ای آنها اطلاع داشته باشیم.

گاهی اوقات به این مرحله washout period اطلاق می گردد، که در این شرایط اگر بیماران داروی خاصی را مصرف می کنند، مصرف آن پیش از شروع فاز اصلی مطالعه قطع می گردد.

البته در سال های 1998 و 1999 اجرای این مرحله مورد ملاحظات اخلاقی گرفت، اما منجر به تغییرات چندانی نشد.

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۲/۰۶/۲۱
حمیدرضا کریمی

نظرات  (۳)

ممنون کریم جان
امیدوارم که پستات در این زمینه ادامه پیدا کنه و بتونیم استفاده کنیم.
با توجه به مطالبی که گفتی در رابطه با Run in period) washout period) می تونیم بگیم که:
1- ججم نمونه ی واقعی را برای کار اصلی به مانشون میده
2- مصرف داروهای تاثیر گذار در مطالعه ی مارو قطع می کنه (میتونه از نظر اخلاقی مشکل داشته باشه)
3- از وضعیت بیمار قبل از مطالعه به ما اطلاعات کافی میده
سوال: آیا مدت زمان مشخصی این دوره داره یا به مطالعه ی ما ربط داره؟ آیا وجود اون در تمام کارآزمایی ها لازم هستش؟ ینی اگه اجرا نشه نوعی نقص به حساب میاد؟
با تشکر از کریم و سعید
سوال من اینه که چطوری وقتی بیمار هیچ درمانی رو دریافت نمی کنه فاقد صلاحیت وعدم پایبند به التزامات تشخیص داده میشه؟
ودر مورد اون قسمت اول که طراحی وپیاده نمودن یک مطالعه کارآزمایی بالینی هست، واقعا اگه امکانش هست ادامه بده!
سعید:
انشاالله ادامه پیدا می کنه.
چند تا نکته:
1) اصطلاح washout period زمانی به کار می ره که ما قصد داریم یه دارویی رو امتحان کنیم و احتمال داره دارویی که جدیده با دارویی که قبلا مصرف می شده تداخل داشته باشه به همین دلیل حذف میشه، اما زمانی که run in period اطلاق میشه معمولا همه بیماران پلاسبو دریافت می کنند و هیچ کسی دارویی دریافت نمی کنه
2) حجم نمونه رو باید خیلی دقیق ترجیحا با نرم افزارهایی مثل PASS و یا GPower حساب کنیم و قبل شروع مطالعه تکلیفمون مشخص باشه و این مرحله تاثیری در معین کردن حجم نمونه نداره
3) قاعده کلی وجود نداره ولی در اکثر مطالعاتی که من دیدم معمولا بین دو هفته تا یک ماه بوده ولی مدت های طولانی تری هم داشتیم تا 6 ماه و کوتاهتر (4 روز)
4) تو مطلب هم اشاره کردم، معمولا زمانی که مصداق washout period باشه حتما باید تو مطالعه اجرا بشه مگر اینکه یه ملاحظه خیلی جدی مطرح بشه که اون وقت یه دیزاین خیلی خاص و پیچیده ای به اجرا درمیاد که انشاالله بعدا در موردش میگم. معمولا اجرای run in period قوت مطالعه رو بالاتر می بره ولی مضرات خودش رو هم داره(زمانی که طولانی میشه بیماران چون اثزی نمی بینند تمایلشون به ادامه مطالعه کمتر میشه). کلا اینکه باشه یا نباشه بستگی به موضوع مطالعه و دیزاین اون داره.

مهدی:
سئوال کلیدی مطرح کردی، کسانی که وارد مطالعه بالینی می شن بر اساس یک تعداد معیار که Eligibility criteria گفته می شه و مشتمل بر معیارهای ورود و خروج هستند انتخاب میشن، خب گاهی اوقات این معیارها به گونه ای هستند که از همون اول نمیشه بیماران رو به طور کامل بر اون منطبق کرد و باید مدتی بیمار تحت نظر باشه تا ببینیم معیارهای لازم رو به طور کامل داره یا نه. از طرف دیگه نکته مهم تو کارآزمایی بالینی اینه که بیمار به مطالعه وفادار باشه و مطابق تایم لاین مشخص شده عمل کنه، تو این دوره میشه به صورت پایلوت یه ارزیابی از میزان پایبندی به الزامات مطالعه داشت وکسانی که خیلی پایبند نیستند رو از مطالعه کنار گذاشت.

انشاالله هرچقدر بتونم مطالب رو ارائه می کنم.

ممنون از نظراتتون

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی