هفته پژوهش (2): آقایان و مسئولین محترم! به این روش به جایی نخواهیم رسید
معتقدیم در هفته پژوهش در کنار بیان دستاوردها و دیدن نیمه پر لیوان (که صد البته باید واقع بینانه باشد) باید به نقد عالمانه و دقیق موانع و مشکلات این حوزه نیز پرداخت که شاید این «نقد» کارکرد مهمتری از بیان دستاوردها داشته باشد.
پس اجازه دهید در همین ابتدا از برنامه های هفته پژوهش در دانشگاه ها شروع کنیم. برنامه های این هفته در دانشگاه ها را می توان به چند دسته تقسیم کرد، تعدادی از دانشگاه ها در این هفته همایش ها و کنگره های پژوهشی داخل دانشگاهی برگزار می نمایند، برخی دیگر نیز از فعالین پژوهشی در یک سال اخیر با برگزاری مراسماتی تقدیر به عمل می آورند و در برخی دانشگاه ها هم نمایشگاه های دستاوردهای پژوهشی برپاست. قسمت عمده ای از دانشگاه ها هم با نصب پوستر و «تبریک هفته پژوهش» به استقبال این هفته می روند و برخی دانشگاه ها هم از کنار مساله عبور می کنند.
به نظر می رسد همین نحوه گرامی داشت هفته پژوهش خود انعکاسی از وضعیت نابسامان، از هم پاشیده و بی برنامه پژوهش در سطح کشور باشد. در حالی که به سادگی و بدون صرف هزینه اضافی و تنها با کمی برنامه ریزی بتوان این هفته را به نقطه اوجی در 3 ماهه میانی، نیم سال پایانی تبدیل نمود. برگزاری هماهنگ و یکپارچه مراسمات هم شکل در سطح دانشگاه ها، طراحی های فرآیندهای انتخابی و تشویقی قبل از هفته پژوهش، دعوت از اساتید برجسته کشوری و بین المللی جهت سخنرانی، برگزاری جلسات هم اندیشی ارتقا وضعیت پژوهشی دانشگاه ها با حضور طیف های مختلف دانشگاهی، برگزاری جلسات پیوند «صنعت و پژوهش» و مهمتر از همه هویت بخشی به پژوهش به عنوان بازوی پیشبرنده تولید علمی و اقتصادی کشور در دانشگاه ها تنها قسمتی از این برنامه ها می تواند باشد.
در سطح ملی نیز اقدامات متنوع دیگری را می توان ترتیب داد که پرداختن به آنها در این مجال ممکن نیست اما وجه مشترک همه این فعالیت ها باید هویت بخشی به پژوهش و ارتقای وضعیت پژوهشی باشد.
مدت ها قبل گزارشی از برگزاری طرحیجهت گرامی داشت پژوهش در یکی از دانشگاه های اروپایی را مطالعه می کردم که در آن به مدت 5 روز دانشجویان وارد دوره ای می شدند با عنوان "Be a scientist". در این دوره 5 روزه دانشجویان در قالب گروههای چند نفره در مراکز تحقیقاتی دانشگاهشان حضور می بافتند، در آنجا با کار پژوهشگران آشنا می شدند، از عملکرد و نتایج یک ساله و بلند مدت آنجا کسب اطلاع می کردند، با اساتید برجسته هم کلام می شدند و بسیاری موارد دیگر. یکی از بخش های جالب توجه در این طرح حضور بیمارانی در مراکز تحقیقاتی بود که به واسطه فعالیت آن مراکز تحقیقاتی از بیماری و یا حتی مرگ قریب الوقوع نجات یافته بودند. در روز آخر هم با برگزاری مراسمی در کمپ اصلی دانشگاه، این دوره 5 روزه به پایان می رسید.
خودتان قضاوت کنید، برگزاری مراسماتی از این دست چقدر می تواند در گسترش روحیه پژوهشی در بین اقشار دانشگاهی تاثیرگزار باشد؟
در قسمت بعد، مدیریت پژوهش دانشگاه های علوم پزشکی را مورد نقد قرار خواهیم داد...