کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)

انواع متغیر ها:

الف - مستقل: وابسته به متغیر وابسته نیست.( ممکن است به متغیر های دیگری وابسته باشد ولی شما این متغیر ها را در مطالعه بررسی نمی کنید.)

ب - وابسته: وابسته به متغیر مستقل است.

ج – زمینه ای: متغیری که نه وابسته است و نه مستقل و نه مخدوش گر ( متخصصین علم آمار گاها اعتقادی به وجود آن ندارند)

بعضی مواقع متغیر هایی در مطالعه وجود دارند که نه مستقل هستند و نه وابسته و باعث می شوند که ما نتوانیم رابطه بین متغیر وابسته و مستقل را به درستی تشخیص دهیم. به این نوع متغیر، مخدوش گر می گویند.

مثلا: در مطالعه ای 50 تن که سکته کرده اند را با گروهی به همین تعداد که سکته نکرده اند مقایسته کرده و در بررسی ها به این نتیجه رسیده ایم که 80 درصد افرادی که سکته کرده اند در جیبشان فندک بوده و تنها دو نفر از گروه دوم فندک به همراه داشته اند.

نتیجه: افرادی که فندک دارند بیشتر سکته می کنند.

نکته مهمی که این جا وجود دارد این است از سیگار غافل شده ایم و فندک ربطی به سکته ندارد بلکه سیگار است که باعث سکته شده و ما رابطه را به اشتباه پیدا کرده ایم.

سه شرط برای متغیر مخدوش گر:

1-      رابطه علیتی با متغیر وابسته داشته باشد. ( سیگار و سکته)

2-      رابطه کاذال یا نان کاذال با متغیر مستقل داشته باشد. (سیگار و فندک)

3-      نباید در مسیر علیتی متغیر وابسته و مستقل باشد. ( به عنوان مثال کلسترول در مسیر علیتی رابطه بین سیگار و سکته است و یک متغیر مخدوش گر نیست.)