اینترفیس جدید اسکپوس

این طور که تیم  اسکپوس اعلام کرده است، اسکپوس در دهمین سالگرد تاسیس خود، قصد دارد تا این دادگان را با طراحی جدیدی ارائه دهد. این اینترفیس جدید که از ماه میلادی بعد (فوریه) در دسترس خواهد بود وسیعترین تغییر در طراحی اسکپوس از ابتدای تاسیس خود (2004) خواهد بود. این طور که تیم اسکپوس عنوان کرده در این طراحی جدید، تغییراتی در صفخات مربوط به document result, document details داده شده است تغییرانی نیز در صفحات مربوط به author and affiliation pages بوجود آمده است. جدای از این تغییرات، تغییراتی در ظاهر خود اینترفیس اسکپوس بوجود آمده که باعث شده تا کارکردن با آن ساده تر و راحت تر شود، گام های لازم برای انجام یک جستجو کمتر شود و در عین حال نتایج بیشتری به دست آید.

اما متاسفانه نکته ی مهم این است که هنوز مشکل دسترسی ما به این دادگان مهم خلاصه مقالات و همچنین علم سنجی درست نشده است و از نعمت اسکپوس محروم هستیم! 

پزشکی مبتنی بر شواهد: کدام مهم تر است؟ دارو با ورزش

به نظر شما کدام مهمتر است؟ دارو یا ورزش

تاثیر دارو و ورزش در رابطه با پیشگیری از بیماری های فلبی و عروقی و دیابت و ... چگونه است؟ تاثیر کدام بیشتر است!؟ آیا می توان دارو را حذف کرد!؟

بیایید با خواندن یک مطالعه ی متاآنالیز از BMJ به صورت Evidence based (مبتنی بر شواهد) به این پرسش پاسخ دهیم. (با تشکر از دکتر سعیدی برای ارسال مفاله)

Comparative effectiveness of exercise and drug interventions on mortality outcomes: metaepidemiological study

ابن دومین پست از سری پست های Evidence based در این وبلاگ می باشد. منتظر مقالات خواندنی شما و همچنین نظرات شما هستیم.

نمودار جعبه ای(Box Plot) - برگرفته از کارگاه دکتر سپندی به مناسبت امتحان بهداشت4!!

این نمودار برای متغیر های کمی و بر اساس صدک ها ترسیم می شود و همزمان میانه(صدک 50 ام)،دامنه میان چارکی و کوچکترین و بزرگترین داده را نشان می دهد. این نمودار بخصوص برای مقایسه چند گروه با یکدیگر مفید است. مراحل رسم آن به شرح ذیل است:

1-   رسم یک جعبه (مستطیل) عمودی که طول آن برابر با دامنه نیم چارکی و ضلع پائینی آن چارک اول و ضلع بالایی چارک سوم است. درون جعبه هم با یک خط میانه را مشخص می کند.

2- شاخصIQR را محاسبه می کنیم و آن را در عدد 3 ضرب می کنیم. مقادیری از داده ها که از 3 برابر IQR بیشترهستند را با حرف E  و یا ستاره مشخص می کنیم و نشان دهنده داده خیلی پرت است(ٍExtreme Outlier).

3- شاخصIQR را در عدد 1.5 ضرب می کنیم. مقادیری از داده ها که از 1.5 برابر IQR بیشتر و از 3 برابر IQR کمتر هستند را با حرف O  مشخص می کنیم و نشان دهنده داده های پرت(Outlier) .

ادامه مطلب را از دست ندهید...

پزشکی مبتنی بر شواهد:تاثیر مکمل های ویتامین D بر تراکم استخوان

آیا مکمل های ویتامین D می تواند در پیشگیری از استئوپروز تاثیری داشته باشد؟

نظر شما چیست؟

برای این که بخواهیم به صورت Evidence based به این سوال پاسخ دهیم، توجه شما را به یک مقاله متا آنالیز از لنست جلب می کنم. (با تشکر قبلی از دکتر سعیدی برای ارسال مقاله)

Effects of vitamin D supplements on bone mineral density: a systematic review and meta-analysis

ایم اولین پست از پست های Evidence Based در این وبلاگ می باشد منتظر مقالات خواندنی و نظرات شما هستیم

تنظیمات صفحه ی نتایج (Result page) در پابمد

در پست های قبلی در رابطه با فیلتر های موجود در صفحه ی نتایج (Result page) کمی صحبت کردیم. از دیگر امکانات موجود در این صفحه می توان به گزینه ی Display settings اشاره کرد.

1- همان طور که می دانید به طور پیش فرض در این صفحه تعداد 20 عنوان، نمایش داده می شود که قبل از هر عنوان نیز یک باکس برای انتخاب آن و استفاده از آن در کارهای بعدی وجود دارد. با استفاده از تنظیمات Display settings در بخش Item per page  می توان تعداد عناوین نمایش داده شده در این صفحه را به تعداد دلخواه افزایش داد. (5,10,20،50،100،200) این گزینه به شما امکان مرور تعداد عناوین بیشتری از مقالات را در یک صفحه می دهد.

2- شما با استفاده از تنظیمات Display settings  در ستون Format می توانید آن چه را مورد نظرتان است در  صفحه ی نتایج (Result page) ببینید. برای مثال شما می توانید عنوان، خلاصه مقاله و ... را ببینید در این قسمت حتی گزینه ی XML نیز قرار داده شده است. با انتخاب گزینه ی summary عنوان مقاله،نویسندگان مقاله، نام ژورنال، شماره ی ژورنال، تاریخ چاپ مقاله، کد  DOI مقاله، کد PMID مقاله نمایش داده می شود. خلاصه مقاله و اطلاعات خلاصه (summary) و لیست کدهای PMID را می توان به صورت یک متن (text) نیز مشاهده کرد.

3-در ستون Sort by می توان مقالات را بر اساس تاریخ اضافه شدن به پابمد و یا انتشار آن ها در مجلات، نام نویسنده ی اول و آخر مقالات، نام ژورنال و همچنین بر اساس مقالات مرتبط (جالب و پرکاربرد) نیز مرتب کرد. 

همچنین تنظیمات مربوط به Display settings در صفحه ی خلاصه مقالات پابمد نیز وجود دارد و قابل استفاده می باشد. در صورتی که در NCBI ثبت نام کرده باشید این تنظیمات برای شما ذخیره می شود.

فیلتر های جستجو در پابمد

مثل هر دادگان علمیِ دیگری، در پابمد نیز در صفحه ای که نام آن را معمولا Result page می گذارند، یکسری امکاناتی برای دقیقتر شدن نتیجه ی جستجو تعبیه شده است. برای مثال در اسکپوس این امکانات به نام refine result  می باشد. در پابمد نیز در صفحه ای که نتایج اولیه جستجو نشان داده می شود (Result page) این امکانات که در واقع فیلتر های جستجو می باشند در سمت چپ قرار داده شده است.

کار کردن با این فیلتر ها خیلی راحت می باشد و فقط کافی است که از وجود انواع آن ها اطلاعا داشته باشیم! که در این پست (ادامه ی مطلب) به بررسی مختصر آن ها می پردازیم.

متغیر ها

انواع متغیر ها:

الف - مستقل: وابسته به متغیر وابسته نیست.( ممکن است به متغیر های دیگری وابسته باشد ولی شما این متغیر ها را در مطالعه بررسی نمی کنید.)

ب - وابسته: وابسته به متغیر مستقل است.

ج – زمینه ای: متغیری که نه وابسته است و نه مستقل و نه مخدوش گر ( متخصصین علم آمار گاها اعتقادی به وجود آن ندارند)

بعضی مواقع متغیر هایی در مطالعه وجود دارند که نه مستقل هستند و نه وابسته و باعث می شوند که ما نتوانیم رابطه بین متغیر وابسته و مستقل را به درستی تشخیص دهیم. به این نوع متغیر، مخدوش گر می گویند.

مثلا: در مطالعه ای 50 تن که سکته کرده اند را با گروهی به همین تعداد که سکته نکرده اند مقایسته کرده و در بررسی ها به این نتیجه رسیده ایم که 80 درصد افرادی که سکته کرده اند در جیبشان فندک بوده و تنها دو نفر از گروه دوم فندک به همراه داشته اند.

نتیجه: افرادی که فندک دارند بیشتر سکته می کنند.

نکته مهمی که این جا وجود دارد این است از سیگار غافل شده ایم و فندک ربطی به سکته ندارد بلکه سیگار است که باعث سکته شده و ما رابطه را به اشتباه پیدا کرده ایم.

سه شرط برای متغیر مخدوش گر:

1-      رابطه علیتی با متغیر وابسته داشته باشد. ( سیگار و سکته)

2-      رابطه کاذال یا نان کاذال با متغیر مستقل داشته باشد. (سیگار و فندک)

3-      نباید در مسیر علیتی متغیر وابسته و مستقل باشد. ( به عنوان مثال کلسترول در مسیر علیتی رابطه بین سیگار و سکته است و یک متغیر مخدوش گر نیست.)

برگزاری جلسه «همراه هوشمند پزشک و کتابخانه مجازی»

امروز برای اولین بار در دانشگاه (و حتی شاید کشور) جلسه ای با موضوعات مربوط به گوشی هاو ابزارهای هوشمند، نرم افزارهای evidence base قابل نصب بر این ابزارها و فرصت های برجسته آموزشی موجود در این حوزه ها برگزار شد.

عمیقا معتقدیم (اگر مطالب قبلی ما را مطالعه نموده باشید)، آموزش و پژوهش امتداد منطقی هم هستند و حتی فراتر از آن «لازم و ملزوم» همدیگر هستند. امروز تقریبا عمر منابع و رفرنس های چاپی با توجه به گسترش شگفت انگیز علوم پزشکی به پایان رسیده است و این گسترش شگفت انگیز علوم، با پیشرفت غیرقابل باور تکنولوژی همراه شده است و این دو مسئله با تغییر ذائقه مطالعاتی دانشجویان و نسل جدید همراه شده است.

این عدم درک تغییرات ذائقه مطالعاتی و عدم همگام شدن با پیشرفت های رخ داده، باعث شده که با مسئله ای در بین دانشجویان علوم پزشکی مواجه باشیم که مسئولین از آن به عنوان «افت کلی تحصیلی دانشجویان» یاد کنند.

بررسی های متعددی در مورد تحول آموزشی در سطح دنیا انجام شده است، که مهمترین آن توسط «مرکز تببین دکترین و آموزش های ارتش ایالات متحده» که به اختصار TRADOC نامیده می شود، انجام شده است. استراتژی آموزشی تبیین شده توسط این مرکز با توجه به مطالعات گسترده انجام شده تا سال 2020، «Learning At the Point of Need» معرفی شده است که در آن تغییر ذائقه مطالعاتی و پیشرفت های تکنولوژیک رخ داده لحاظ شده است.

به همین دلیل از مدت ها قبل بحث شیوه ارائه آموزش های «نوین» و «به روز» در دستور کار کمیته تحقیقات دانشجویی قرار گرفته بود و در اولین (و شاید مهم ترین) قدم امروز شاهد برگزاری این جلسه بودیم.

استقبال از این جلسه (با توجه به تبلیغات نسبتا محدود) بسیار بالا بود،‌به حدی که تعداد شرکت کنندگان از 120 نفر فراتر رفته و شاهد حضور پر رنگ اساتید، دستیاران و دانشجویان بودیم. از نکات جالب توجه حضور ریاست محترم دانشکده پزشکی چناب آقای دکتر اخوان، مسئول EDO دانشکده پزشکی جناب آقای دکتر گودرزی و حضور تعداد زیادی از اساتید بزرگوار دانشگاه در جلسه بود.

طی برنامه نیز در ابتدا کلیپی کوتاه از فرآیندهای نوین آموزشی در دانشکده پزشکی دانشگاه اوهایو پخش گردید که به شدت مورد استقبال حاضرین قرار گرفت. در ادامه جناب آقای دکتر شاه مرادی به مدت هشتاد دقیقه به معرفی و ارائه آخرین پیشرفت های این حوزه و معرفی نرم افزارها و فرصت های فراهم شده توسط این ابزارهای هوشمند پرداختند. در پایان هم جناب آقای دکتر گودرزی در صحبت های کوتاهی با تاکید بر استفاده از روش های نوین آموزش از کمیته تحقیقات دانشجویی به دلیل برگزاری چنین کارگاهی تقدیر نمودند و ورود دانشجویان به این حوزه ها را به فال نیک گرفتند. در انتها نیز شیوه های دریافت نرم افزارها برای هریک از گروه های مخاطب توضیح داده شد.

در فرم های نظر سنجی توزیع شده نیز نتایج بسیار جالب توجهی به دست آمده است که در پست دیگری به آن خواهیم پرداخت.

در انتها باید از همه دوستان عزیزم که از مدت ها قبل درگیر فراهم آوری مقدمات برگزاری این جلسه و همچنین هماهنگی های سنگین مورد نیاز این جلسه بودند تشکر ویژه به عمل آورم.

در روزهای آتی فیلم جلسه امروز جهت دسترسی همه علاقمندان در سایت قرار خواهد گرفت.

PubMed Commons

همانطور که در پست های قبلی گفته شد، بلافاصله بعد از باز شدن مجدد پابمد (بعد از تعطیلی دولت آمریکا) این دادگان علمی، سرویس جدیدی را به نام PubMed Commons معرفی نمود.

از طریق این سرویس می توان برای خلاصه مقالات موجود در این پابمد، نظر گذاشت. همچنین قابلیت پاسخ دادن به نظر ها هم وجود دارد. هم اکنون با مراجعه به این سایت می توانید در زیر هر خلاصه مقاله گزینه Comment  را ببینید. هم چنین در مقابل این گزینه در دراخل پرانتز تعداد کامنت های گذاشته شده نیز مشخص است.در حال حاضر با مراجعه به PubMed Commons می توانید جدیدترین مقالاتی که برای آن ها نظر گذاشته است را در زیر قسمت What people are saying  ببیند. 

اما چه کسی می تواند در پابمد کامنت بگذارد؟ هر کسی که در این دادگان مقاله داشته باشد می تواند نظر بگذارد و به نظر می رسد این تنها شرط برای استفاده از این سرویس است. البته فرد برای ثبت نام  در این سیستم باید از کسی که قبلا در این سیستم ثبت نام شده است دعوت نامه دریافت کند. و همچنین در NCBI نیز قبلا ثبت نام کرده باشد. در این قسمت می توانید اطلاعات بیشتری برای ثبت نام در این سرویس به دست آورید.

البته نمی دانم با این کار سرنوشت کامنتری ها و لتر ها و ... به کجا خواهد رسید!؟  به هر حال این سرویس در حال پیشرفت است. همچنین PubMed Commons در قسمت فیلتر های پابمد در سمت چپ صفحه نیز اضافه شده است که می توانید بر اساس آن نیز در پابمد جستجو کنید. درنتایج اولیه ی جستجو در پابمد نیز زیر هر عنوان مقاله نیز تعداد نظرات برای مقاله (البته در صورت وجود نظر برای مقاله) مشخص می شود.

Title page

معمولا در هنگام ارسال مقاله برای یک مجله باید یک صفحه به عنوان Title page نیز به مقاله اضافه کرد و سپس فایل مقاله را در سایت مجله بارگذاری کرد. این صفحه حاوی یکسری اطلاعات عمومی در رابطه با مقاله و نویسندگان آن می باشد و از قسمت های زیر تشکیل می شود؟

1- عنوان مقاله (Title) : اولین قسمت، عنوان مقاله می باشد. گاهی ژرونال ها در خواست یک عنوان کوتاه تر نیز می کنند (Running title or Short title) که معمولا باید کمتر از 40 حرف داشته باشد. گفته می شود که از این عنوان برای پیگیری کار های مربوط به مقاله در مجله استفاده می شود.

2-اطلاعات مربوط به نویسندگان مقاله (Authors information): نویسندگان مقاله همراه با اطلاعات مربوط به سازمان یا مرکز تحقیقاتی آن ها (Affiliation) باید ذکر شود. بالاترین مدرک علمی نویسنده نیز باید ذکر شود. این اطلاعات برای نویسنده ی مسئول باید به صورت کامل (همراه آدرس، ایمیل، تلفن و فکس) باشد.

3- (Disclaimers): اظهارات مختلف نویسندگان در مورد پروژه می تواند در این قسمت قرار بگیرد. برای مثال یک نویسنده بیان می کند که دیدگاههای مطرح شده در این مقاله از جانب خود اوست و ربطی به مسئولیت وی در پژوهشگاه و ... ندارد.

4- منابع مالی برای انجام پروژه (Sources of support): شامل گرانت، تجهیزات، داروها یا دیگر موادی که در انجام پروژه استفاده شده است باید بیان شوند.

5- تعداد کلمات مورد استفاده در مقاله (word count) : برای نشان دادن تطابق با فرمت مجله، تعداد کل کلمات مورد استفاده در مقاله باید ذکر شود. گاهی کلمات مورد استفاده در خلاصه ی مقاله نیز باید ذکر شود.

6- تعداد اشکال و جداول (number of figures and tables): در بعضی از ژرونال ها باید تعداد اشکال و جداول مورد استفاده در مقاله ذکر شود. این مورد نیز نشان از پیروی از فرمت مجله می باشد.

7- conflict of interest declaration : اطلاعات مروبوط به conflict of interest برای هر نویسنده باید به صوزت جداگانه ذکر شود. ICMJE برای این قسمت یک فرم جداگانه طراحی کرده است.

هفت موردی که در بالا اشاره شد از طرف ICMJE  معرفی شده است. بعضی از مجلات ممکن است همه ی این قسمت ها را نداشته باشند و یا در قسمت های مختلف ارسال مقاله از شما برای هر کدام از این موارد سوالاتی شود که تا پاسخ ندهید و تایید نکنید، نمی توانید به مرحله ی بعدی ارسال مقاله بروید.